Çıraklık Eğitimi
Çıraklık eğitimi, gençlerin ortaokuldan sonra zorunlu eğitimlerini tamamlamak için devam edebilecekleri örgün eğitim türlerinden biridir. Mesleki eğitim merkezleri tarafından sunulan çıraklık eğitiminin süresi dört yıldır. Bu süre sonunda öğrenciler 12 yıllık zorunlu eğitimi de tamamlamış olurlar.
Eğitim süresince öğrenciler;
- haftada bir veya iki gün mesleki eğitim merkezlerinde teorik eğitim,
- haftada dört veya beş gün işyerlerinde uygulamalı eğitim görürler.
Çıraklık eğitimine en az ortaokuldan mezun olan öğrenciler kayıt yaptırmaktadır.
Mesleki eğitim merkezlerinde eğitim gören çırak öğrenciler 11. sınıfın sonunda yapılan kalfalık sınavlarında başarılı olmaları ve başarısız derslerinin bulunmaması durumunda Kalfalık Belgesi; kalfalar ise 12. sınıf sonunda programlarında öngörülen teorik ve pratik eğitim süresi sonunda yapılan ustalık sınavlarında başarılı olmaları durumunda Ustalık Belgesi alırlar.
Ustalık belgesine sahip olanlar bu belgeyle kendi işyerlerini açabilir veya bir işyerinde kalifiye eleman olarak kolayca iş bulabilirler.
Ustalık belgesini almaya hak kazanmış çıraklık öğrencileri, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenecek fark derslerini mesleki eğitim merkezlerinde düzenlenecek yüz yüze eğitim programları veya açık ortaöğretim kurumları yoluyla başarmaları halinde meslek lisesi diploması alabilmektedir.
Mesleki Eğitim Merkezi
Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak görev yapan, örgün çıraklık eğitiminin teorik kısmından sorumlu olan eğitim kurumlarıdır.
Aday Çırak
Çırak öğrenciliğe başlama yaşını doldurmamış, çıraklık eğitimi döneminden önce kendisine işyeri ortamı tanıtılan, sanat ve mesleğinin ön bilgileri verilen kişidir.
Çırak
Çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıkları iş içerisinde geliştirilen ve eğitim hayatına devam eden kişidir.
- Aday çırak ve çırak, öğrenci statüsündedir, her türlü öğrencilik haklarından yararlanır. Bu nedenle işyerinde çalışan işçi sayısına dâhil edilmezler.
- Aday çırak ve çırak öğrenciler mesleğin özelliğine göre haftada sekiz saatten az olmamak üzere genel ve mesleki eğitim görürler. Bu eğitime katılmaları için aday çırak ve çırak öğrencilere ücretli izin verilir. Mevsime göre özellik arz eden mesleklerde teorik ve pratik eğitim belirli aylarda bloklaştırılmış olarak yapılabilir.
- Aday çırak ve çırak öğrenciler uygulamalı eğitimlerini işyerlerinde yaparlar. Çıraklık eğitiminde teorik ve uygulamalı eğitim birbirlerini tamamlayacak şekilde planlanır ve yürütülür.
Kalfa
Bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazanmış ve bu meslekle ilgili iş ve işlemleri ustanın gözetimi altında kabul edilebilir standartlarda yapabilen kişiyi ifade eder.
Usta
Bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazanmış ve bunları mal ve hizmet üretiminde iş hayatınca kabul edilebilecek standartlarda uygulayabilen, üretimi planlayabilen, üretim sırasında karşılaşılabilecek problemleri çözümleyebilen, düşüncelerini yazılı, sözlü ve resim ile açıklayabilen ve üretimle ilgili pratik hesaplamaları yapabilen kişiyi ifade eder.
Usta öğretici
Ustalık yeterliğini kazanmış; aday çırak, çırak, kalfa ile mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin işyerindeki eğitiminden sorumlu; mesleki eğitim tekniklerini bilen ve uygulayan kişiyi ifade eder.
İşletme
MEM öğrencilerinin veli/vasisi ile sözleşme imzalayan ve öğrencilerin mevzuat çerçevesinde uygulamalı eğitimlerini aldıkları mal ve hizmet üreten kamu ve özel kurum kuruluşları ve işyerlerini ifade eder.